ગઝલ....

ઉપવને (કવિલોક પર!) આગમન



તમારાં અહીં આજ પગલાં થવાનાં,

ચમનમાં બધાંને ખબર થૈ ગઈ છે.



ઝુકાવી છે ગરદન બધી ડાળીઓએ,

ફૂલોની ય નીચી નજર થૈ ગઈ છે.



શરમનો કરી ડોળ સઘળું જુએ છે

કળી પાંદડીઓના પડદે રહીને,



ખરું જો કહી દઉં તો વાતાવરણ પર

તમારાં નયનની અસર થૈ ગઈ છે.



બધી રાત લોહીનું પાણી કરીને

બિછાવી છે મોતીની સેજો ઉષાએ,



પધારો કે આજે ચમનની યુવાની

બધાં સાધનોથી સભર થૈ ગઈ છે.



પરિમલની સાથે ગળે હાથ નાખી-

કરે છે અનિલ છેડતી કૂંપળોની,



ગજબની ઘડી છે તે પ્રત્યેક વસ્તુ,

પુરાણા મલાજાથી પર થૈ ગઈ છે.



ગની દહીંવાલા




કુદરતના ખેલ હાથમાં આવી નહીં શકે,

કળીઓને ગલીપચીથી હસાવી નહીં શકે.



મારા કવનનું આટલું ઊંડું મનન ન કર,

કંઈ યાદ થઈ જશે તો ભૂલાવી નહીં શકે.



ના માંગ એની પાસે ગજાથી વધુ જીવન,

એક પળ એ એવી દેશે વિતાવી નહીં શકે.



અંતિમ દર્દ હોય તો આવે છે સ્તબ્ધતા,

સાચો વિરહ છે એ જે રડાવી નહીં શકે.



તે વેળા માન તારી મહત્તા બધી ગઈ,

જ્યારે તને કશું ય સતવી નહીં શકે.



એવા કોઈ સમયને હું ઝંખું છું રાતદિન,

તું આવવાને ચાહે, ને આવી નહીં શકે.



એક જ સલામતી છે કે પડખામાં દિલ રહે,

એ બહાર જો જશે તો બચાવી નહીં શકે.



વાસી અબ્બાસ અબ્દુલ અલી ( મરીઝ )

જન્મ: સુરત વસવાટ: મુંબાઈ વ્યવસાય: પત્રકાર



સુખનવર શ્રેણી ( મરીઝ ) માંથી સાભાર

પુસ્તક પ્રકાશક અને વિક્રેતા: આર. આર. શેઠની કંપની




અદમ ટંકારવી

ગુજલિશ ગઝલો માંથી સાભાર



બાગમાં ક્યાં હવે ફરે છે સનમ

વેબસાઇટ ઉપર મળે છે સનમ



ફ્લોપિ ડિસ્ક જેવો આ ચહેરો તારો

અન્ય ઉપમા તો ક્યાં જડે છે સનમ



મૅમરીમાં ય હું સચવાયો નહીં

તું મને સૅઇવ ક્યાં કરે છે સનમ



ડબલ્યુ ડબલ્યુ ડબલ્યુની પાછળ

ડૉટ થઈને તું ઝળહળે છે સનમ



આ હથેળીના બ્લૅંક બૉર્ડ ઉપર

સ્પર્શની કી જ ક્યાં મળે છે સનમ




શી ખબર કઈ રીતે ડીકોડ કરું

સિલિકોન ચિપ કશું કહે છે સનમ




ક્યાં છે રોમાંચ તારા અક્ષરનો

ફક્ત ઇ- મેઇલ મોકલે છે સનમ




દિલની ધડકન છે સૉફ્ટવેર હવે

એને ગ્રૅફિકમાં ચીતરે છે સનમ




લાગણી પ્રૉગ્રામ્ડ થઈ ગઈ છે

ઍંટર ઍક્ઝિટ ફક્ત કરે છે સનમ




આંખ મારી આ થઈ ગઈ માઉસ

કિંતુ વિંડો તો ક્યાં ખૂલે છે સનમ

રમીએ



સાવ અમસ્તું નાહક નાહક નિષ્ફળ નિષ્ફળ રમીએ,

ચાલ મજાની આંબાવાડી! આવળબાવળ રમીએ.



બાળસહજ હોડી જેવું કંઈ કાગળ કાગળ રમીએ,

પાછળ વહેતું આવે જીવન, આગળ આગળ રમીએ.



માંદા મનને દઈએ મોટું માદળિયું પહેરાવી,

બાધાને પણ બાધ ન આવે, શ્રીફળ શ્રીફળ રમીએ.



તરસ ભલેને જાય તણાતી શ્રાવણની હેલીમાં,

છળના રણમાં છાનામાના મૃગજળ મૃગજળ રમીએ.



હોય હકીકત હતભાગી તો સંઘરીએ સ્વપ્નાંઓ,

પ્રારબ્ધી પથ્થરની સાથે પોકળ પોકળ રમીએ.



ફરફર ઊડતું રાખી પવને પાન સરીખું પહેરણ,

મર્મર સરખા પારાવારે ખળખળ ખળખળ રમીએ.



હુંય ગની, નીકળ્યો છું લઈને આખોપાખો સૂરજ,

અડધીપડધી રાત મળે તો ઝાકળ ઝાકળ રમીએ.



ગની દહીંવાળા
Comments (0)


રાજેન્દ્ર શુક્લ

સામાય ધસી જઇયે, આધાંય ખસી જઇયે,
એકાદ મળે ક્ષણ તો ક્ષણમાંય વસી જઇયે.

આમેય વિતાવવાની છે રાત સરોવરમાં,
તો ચાલ કમલદલમાં આ રાત ફસી જઇયે.

એકેક કસોટીમાં છે પાર ઉતરવાનું,
હર શ્વાસ કસોટી છે, એનેય કસી જઇયે.

આ ફીણ તરંગોનાં છે શીખ સમંદરની,
રેતાળ કિનારા પર હેતાળ હસી જઇયે.

ઉત્કંઠ હવામાં છે સંગાથ સુગંઘોનો,
હોવુંય હવે ઉત્સવ, આકંઠ શ્વસી જઇયે.

- રાજેન્દ્ર શુકલ



માભોમ આવે-

પરદેશમાં માભોમ કાજે હોમસીક કવિ દિલ મીઠી મૂંઝવણ અનુભવે છે.



સી યુ અગેઇન કરતાં તમારું એ આવજો મધમીઠું લાગે

હાય હેલો ફ્રેંડશીપ બને દોસ્તી તો શમણું અણદીઠું જાગે

હમદર્દીલાં દિલડાંનો ધબકાર સંભળાયે આલિંગન વિના

ચોટદાર એનો એવો ઉન્માદ આઈ લવ યુ અણકીધું વાગે



પરભોમમાં ઓમનું છૂંદણું જોઇને જોમ આવે

હોમસીકને આમ મળવા જાણે માભોમ આવે



હતાશ હું બેભાન રહું છો હો ઇ. આર. સારવારે

જોઉં તરત “કેમ છો” શબ્દ પડઘા થઈ આવે



ક્ષુધાસભર આળોટું વિદેશી વાનગી વચાળે

ખાઉં ઓડકાર જો ખીચડી ખાટી છાશ આવે



ચકરાઉં બસ નૉર્ડસ્ટ્રોમ મેસીસ ઝાકજમાળે

ચીંથરાને ચૂમું જો મૅઈડ ઈન ઇંડિયા આવે



લૉટરી કૂપન યા જૉબ-લેટર ગાર્બેજ ભાળે

ફાટેલ દેશી ટપાલમાં અક્ષર મોતી થૈ આવે



કુમ્ભકર્ણ થઈને નસ્કોરું ક્રીસમસનીય સવારે

સફાળો જાગું “જાગો રે” પ્રભાતિયે સાદ આવે



ભટકે બેતાળાભરી નયના ઇંટરનેટના મેળે

મળે ગુજરાતી ફોંટ તો બેસવાનું ઠામ આવે



ડોલર નામે સાહ્યબી છો ના દોમદોમ આવે

દોલતમાં દિલને ભાગે જો કાણી પાઇ આવે



દિલીપ આર. પટેલ

ઓરેંજ, કેલિફોર્નીયા

મે, 22, 2006





ગુજલિસ કવિતા જાણે કે ચિટ્ચેટ થઈ ગઈ



નાની અમસ્તી વાતમાં અપસૅટ થઈ ગઈ

હમણાં સુધી જે ધિસ હતી તે ધેટ થઈ ગઈ



અરવિંદને ઈંગ્લૅન્ડનો વીઝા મળી ગયો

ખાદીની એક ટોપી પછી હૅટ થઈ ગઈ



કૂતરો આ ફૂલફટાક તે ડૉગી બની ગયો

બિલ્લી બનીઠની ને હવે કૅટ થઈ ગઈ



ગુજરાતમાં હતી આ ગઝલ ગોળપાપડી

ઈંગ્લૅન્ડમાં આવી અને ચૉકલેટ થઈ ગઈ



હા, સ્વિટ નથિંગ્ઝ જેમ તું બોલી ગયો અદમ

ગુજલિસ કવિતા જાણે કે ચિટ્ચૅટ થઈ ગઈ



અદમ ટંકારવી

ગુજરાતી ભાષાના એક સિધ્ધહસ્ત, પ્રથિતયશ ગઝલકાર; ભરૂચ જિલ્લાના ટંકારિયા ગામના વતની; વર્તમાનકાળે બ્રિટનના રહીશ; ગુજલિશ ગઝલોના પ્રણેતા.

ગુજલિશ ગઝલોમાંથી સાભાર

પુસ્તક પ્રકાશક અને વિક્રેતા: આર. આર. શેઠની કંપની


મારા સ્મરણ પ્રદેશની લીલાશ છો તમે

ને શુષ્ક શ્વાસમાં ભળી ભિનાશ છો તમે

માળાની ઝંખના નથી મારા વિહંગને

મુજ શ્વાસમાં લિંપાયું એ આકાશ છો તમે

કરસનદાસ લુહાર



સૌંદર્યના એ પૃથ્થકરણમાં શું મજા ?

હર કોઈ વિષયમાં તું ગણતરીથી ન જા

એક ફૂલની સુંદરતા ને સૌરભ તો માણ

પાંખડીઓને ગણવામાં નથી કોઈ મજા

સતીષ ‘નકાબ’



અમસ્તી કોઈ પણ વસ્તુ નથી બનતી જગતમાંહે

કોઈનું રૂપ દિલના પ્રેમને વાચા અપાવે છે

ગઝલ સર્જાય ના ‘કૈલાસ’ દિલમાં દાહ લાગ્યા વિણ

પ્રથમ ઘેરાય છે વાદળ, પછી વરસાદ આવે છે



જીવવાનું એક કારણ નીકળ્યું

ધૂળમાં ઢાંકેલું બચપણ નીકળ્યું

મેં કફન માનીને લીધું હાથમાં

એ સુખી માણસનું પહેરણ નીકળ્યું



તરબતર આંખોય પ્યાસી નીકળી

રાતરાણીની ઉદાસી નીકળી

તારલા ઊઘડ્યાં ને મળતા આગિયા

ચાંદને જોવા અગાસી નીકળી



એકાદ એવી યાદ તો છોડી જવી હતી

છૂટ્ટા પડ્યાની વાતને ભૂલી જવી હતી

વહેતા પવનની જેમ બધું લઈ ગયાં તમે

થોડીઘણી સુગંધ તો મૂકી જવી હતી



ચાંદનીની રાહ એ જોતું નથી

આંગણું એકાંતને રોતું નથી

રાત પાસે આગિયા પણ હોય છે

એકલું અંધારું કાંઈ હોતું નથી

કૈલાસ પંડિત



પડછાયા ફક્ત તારે નગર રૂબરૂ મળે

લોકો મળે નહીં અને બસ આબરૂ મળે

ઊગે સવાર કંઠમાં લઈ બ્રહ્મરૂપ સ્વર

ને સાંજના ચરણમાં પછી ઘુંઘરું મળે



હું તું - હતા ને સામે તો સેના ઊભી હતી

કેવો હતો સમય અને કેવી ઘડી હતી ?

માંગી શક્યા નહીં કોઈ વરદાન, બાકી તો

તારો જ રથ હતો અને આ આંગળી હતી

રઈશ મણિયાર



સહવાસના પડઘામાં અબોલો રહી જાઉં

ઘરમાં જ વસું તોય ભટકતો રહી જાઉં

જો પ્રેમ મળે છે તો પ્રતિબિંબની જેમ

પાણીમાં પડું તોય હું સુક્કો રહી જાઉં



ભવભાવથી ચણેલ શબ્દના બંધ તૂટે

તોપણ શી મજાલ છે કે કશે છંદ તૂટે?

જીવનમાં એ સિધ્ધ હસ્તતા ક્યાં છે દોસ્ત?

જાળવવા છતાં પણ અહીં સંબંધ તૂટે

જવાહર બક્ષી



માર્ગની આ ધૂળને શું ઉન્નતિ કે શું પતન?

સર્વનાં ચરણો તળે ચંપાઈ જાવું એ જીવન.

પાનખરનો અંચળો ઓઢી બહારો કાં રૂએ?

એ ખરે જાણી ગઈ છે મારા જેવાનુંય મન.



જે મસ્તી હોય આંખોમાં સુરાલયમાં નથી હોતી

અમીરી કોઈ અંતરની મહાલયમાં નથી હોતી

શીતળતા પામવાને માનવી તું દોટ કાં મૂકે?

જે માની ગોદમાં છે એ હિમાલયમાં નથી હોતી

મેહુલ



અમર મુક્તકો ( ગુજરાતી સાહિત્યનો અમર વારસો ) માંથી સાભાર

સંપાદન: કૈલાસ પંડિત

પુસ્તક પ્રકાશક અને વિક્રેતા: આર. આર. શેઠની કંપની




માણસ



અમે આંધી વચ્ચે તણખલાંના માણસ;

પીળા શ્વાસની તુચ્છ ઘટનાના માણસ.



ફટાણાંના માણસ, મરસિયાના માણસ;

અમે વારસાગત સમસ્યાના માણસ.



‘કદી’થી ‘સદી’ની અનિદ્રાના માણસ;

પ્રભાતોની શાશ્વત પ્રતીક્ષાના માણસ.



અમે અમને મળવાને ઝૂરતા જ રહીએ;

સડકવન્ત ઝિબ્રાતા ટોળાના માણસ.



શિખર? ખીણ? ધુમ્મસ? સૂરજ? કે કશું નૈં?

‘ટુ બી-નૉટ ટુ બી’ની ‘હા-ના’ના માણસ.



ભરત કોઈ ગૂંથતું રહે મોરલાનું;

અમે ટચ્ચ ટૂંપાતા ટહુકાના માણસ.



મળી આજીવન કેદ ધ્રુવના પ્રદેશે;

હતા આપણે મૂળ તડકાના માણસ.



ભગવતીકુમાર શર્મા



જન્મ: સુરત (1934)

વ્યવસાય: પત્રકારત્વ




આદિલ મન્સૂરી



દિલ ન લાગે કિનારે, તો હું શું કરું?

દૂર ઝંઝા પુકારે, તો હું શું કરું?



હું કદી ના ગણું તુજને પથ્થર સમો,

તું જ એ રૂપ ધારે, તો હું શું કરું?



હો વમળમાં તો મનને મનાવી લઉં,

નાવ ડૂબે કિનારે, તો હું શું કરું?



આંસુઓ ખૂબ મોંઘા છે માન્યું છતાં

કોઈ પાલવ પ્રસારે, તો હું શું કરું?



તારી ઝૂલ્ફોમાં ટાંકી દઉં તારલાં,

પણ તું આવે સવારે, તો હું શું કરું?



આદિલ મન્સૂરી

જન્મ કરાંચીમાં, ઉછેર અમદાવાદમાં અને એમની શાયરીની બોલબાલા દિગદિગંતમાં; આદિલ મન્સૂરી પોતાની ઓળખ એક મિસરામાં આ રીતે આપે છે: ધર્મ, ધંધો જન્મ ને જાતિ ગઝલ ; અત્યારે અમેરિકામાં વસે છે, પણ એમનું હ્રદય હજી ભઠિયારગલીમાં ભમતું જોવા મળે છે- ચિનુ મોદી

સુખનવર શ્રેણી (આદિલ મન્સૂરી) માંથી સાભાર

પુસ્તક પ્રકાશક અને વિક્રેતા: આર. આર. શેઠની કંપની


અદમ ટંકારવી



હું તો માનું છું કે હું છું શાયર

કિન્તુ ડાર્લિંગ કહે છે : લાયર



સ્હેજ અડતાં જ શૉક લાગે છે

લાગણી હોય છે લાઈવવાયર



અર્થનો રોડ છે ખાબડખૂબડ

ને વળી ફ્લૅટ શબ્દનું ટાયર



દૂર સહેજે નહિ તો દાઝી જઈશ

ધૅટ ગર્લ ઈઝ સ્પિટિંગ ફાયર



ફાસ્ટ ફૂડ જેવી ગઝલ વેચું છું

કિન્તુ ક્યાં કોઈ છે અહીંયા બાયર?

અદમ ટંકારવી




બાગમાં ક્યાં હવે ફરે છે સનમ

વૅબસાઈટ ઉપર મળે છે સનમ



ફ્લૉપિ ડિસ્ક જેવો આ ચહેરો તારો

અન્ય ઉપમા તો ક્યાં જડે છે સનમ



મૅમરીમાં ય હું સચવાયો નહીં

તું મને સૅઈવ ક્યાં કરે છે સનમ



ડબ્લ્યુ ડબ્લ્યુ ડબ્લ્યુની પાછળ

ડૉટ થઈને તું ઝળહળે છે સનમ



આ હથેળીના બ્લૅન્ક બૉર્ડ ઉપર

સ્પર્શની કી જ ક્યાં મળે છે સનમ



શી ખબર કઈ રીતે ડીકોડ કરું

સિલિકોન ચિપ કશું કહે છે સનમ



ક્યાં છે રોમાંચ તારા અક્ષરનો

ફક્ત ઈ-મેઈલ મોકલે છે સનમ



દિલની ધડકન છે સૉફ્ટવૅર હવે

એને ગ્રૅફિકમાં ચીતરે છે સનમ



લાગણી પ્રૉગ્રામ્ડ થઈ ગઈ છે

ઍન્ટર ઍક્ઝિટ ફક્ત કરે છે સનમ



આંખ મારી આ થઈ ગઈ માઉસ

કિન્તુ વિન્ડૉ તો ક્યાં ખૂલે છે સનમ



અદમ ટંકારવી

ગુજરાતી ભાષાના એક સિધ્ધહસ્ત, પ્રથિતયશ ગઝલકાર; ભરૂચ જિલ્લાના ટંકારિયા ગામના વતની; વર્તમાનકાળે બ્રિટનના રહીશ; ગુજલિશ ગઝલોના પ્રણેતા.

ગુજલિશ ગઝલોમાંથી સાભાર

પુસ્તક પ્રકાશક અને વિક્રેતા: આર. આર. શેઠની કંપની


આદિલ મન્સૂરી



મૃત્યુના મૃગજળની માયા વિસ્તરી રજકણ સુધી,

સેંકડો જન્મોની છાયા જિંદગીના રણ સુધી.



વાત વિસ્તરતી ગઈ કારણની સીમાઓની બ્હાર,

બુધ્ધિ તો અટકી ગઈ પહોંચીને બસ કારણ સુધી.



બ્હાર ઘટનાઓના સૂરજની ધજા ફરકે અને,

સ્વપ્નના જંગલનું અંધારું રહે પાંપણ સુધી.



નિત્ય પલટાતા સમયમાં અન્યની તો વાત શી,

મારો ચ્હેરો સાથ ના આપે મને દર્પણ સુધી.



કાંકરી પૃથ્વીની ખૂંચે છે પગે પગ ક્યારની,

આભની સીમાઓ પૂરી થાય છે ગોફણ સુધી.



કાળનું કરવું કે ત્યાં આદિલ સમય થંભી ગયો,

જ્યાં યુગોને હાથ પકડી લઈ ગયો હું ક્ષણ સુધી.



આદિલ મન્સૂરી


જે સપનું ચાંદનીનું છે

ખરીદી લીધું છે રાતે જે સપનું ચાંદનીનું છે

અરે ઓ સૂર્ય આ વેચાણ તારી રોશનીનું છે



થયા છે એકઠા પાછા ફરી શ્વાસોના સોદાગર

ફરી રસ્તા ઉપર લીલામ કોની જિંદગીનું છે



બિચારાનું હશે કિસ્મત રહ્યા અરમાન હસવાના

કફન તો સૂકવી આપો હજી આંસુથી ભીનું છે



અમે ભિક્ષુક ખરા પણ આટલું તો માન સચવાયું

હજી આ પાત્ર ભિક્ષાનું અમારી માલિકીનું છે



મળી છે રાત અંધારી અને બોલી નથી શકતા

અરે સૂરજના સોદાગર વચન તો ચાંદનીનું છે



કરે તપ દેશભક્તિનું નચાવે લોકશાહીને

બરાબર જોઈએ તો રૂપ આ નેતાગીરીનું છે



જરા ચેતીને આદમ ચાલજો નેતાની સંગતમાં

કે ખિસ્સામાં તો કાંટા છે અધર પર સ્મિત કળીનું છે



શેખાદમ આબુવાલા